῾Η λιτανεία τῶν ἱερῶν εἰκόνων κατὰ τὴν συνήθη τάξιν

 Α΄)᾿Εξελθόντες τοῦ ἱ. ναοῦ, ὅτε ἱ. κλῆρος καὶ ὁ λαὸς μετὰ τοῦ τιμίου σταυροῦ καὶ τῶν ἱ. εἰκόνων, καὶ τάξιν λιτανεύσεως ἀ­πο­τελέσαντες κατὰ τὰ εἰωθότα, περιερχόμεθα ἅπαξ τὸν ἱε­ρὸν ναόν, τῶν κωδώνων αὐτοῦ χαρμοσύνως κρουομένων, τῶν δὲ χορῶν ψαλλόντων τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰ­κό­να σου», εἰς τέσσαρας στάσεις. Εἰς ἑκάστην δὲ τοῦ ναοῦ πλευρὰν γίνονται αἱ κάτωθι δεήσεις.

α΄) ᾿Εν τῇ νοτίᾳ πλευρᾷ τοῦ ναοῦ δέησις ὑπὲρ τῶν ζών­των.

β΄) ῎Οπισθεν τοῦ ἱεροῦ γίνεται δέησις ὑπὲρ τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος κεκοιμημένων εὐσεβῶν βασιλέων, ὀρθοδόξων πατριαρχῶν, ἀρχιερέων κ.τ.λ.· οἱ χοροὶ «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄) καὶ ἡ ἐκ­φώ­νησις «῞Οτι σὺ εἶ ἡ ἀνάστασις».

γ΄) ᾿Εν τῇ βορείᾳ πλευρᾷ τοῦ ναοῦ δέησις ὑπὲρ τῶν ζών­των, ὡς ἐν τῇ πρώτῃ στάσει.

δ΄) Πρὸ τῆς δυτικῆς θύρας ἢ ἐντὸς τοῦ ναοῦ (ἐν τῷ σολέᾳ) ὑπὲρ τῶν ζώντων καὶ εἰς τὸ τέλος «῾Υπὲρ τοῦ διαφυ­λα­χθῆ­ναι» κ.λπ., «᾿Επάκουσον ἡμῶν» καὶ ἀναγινώσκει ὁ προε­ξάρ­χων ἱερεὺς (ἢ ἂν ᾖ προεξάρχων ὁ ἀρχιερεὺς) τὰς ἑξῆς περι­κοπὰς τοῦ ὑπὲρ τῆς ὀρθοδοξίας συνοδικοῦ:

Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ ᾿Εκ­κλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰ­κου­μένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλήθεια ὡς ἀποδέδεικται, τὸ ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς παρρησιάσατο, ὁ Χριστὸς ὡς ἐβράβευσεν, οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θε­ὸν ἡμῶν, καὶ τοὺς αὐτοῦ ἁγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγ­γραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκονίσμασι, τὸν μὲν ὡς Θεὸν καὶ δεσπότην προσκυνοῦντες καὶ σέβοντες, τοὺς δὲ διὰ τὸν κοινὸν δεσπότην ὡς αὐτοῦ γνησίους θεράποντας τιμῶν­τες καὶ τὴν κατὰ σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέμοντες. Αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων, αὕτη ἡ πί­στις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν οἰκουμένην ἐστή­ρι­ξεν. ᾿Επὶ τούτοις τοὺς τῆς εὐσεβείας κήρυκας ἀδελφικῶς τε καὶ πατροποθήτως εἰς δόξαν καὶ τιμὴν τῆς εὐσεβείας, ὑπὲρ ἧς ἠγωνίσαντο, ἀνευφημοῦμεν καὶ λέγομεν· Τῶν τῆς ὀρ­θοδο­ξίας προμάχων εὐσεβῶν βασιλέων, ἁγιωτάτων πατρι­αρχῶν, ἀρ­χι­ερέων, διδασκάλων, μαρτύρων, ὁμολογητῶν, αἰ­ωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄.

Τούτων τοῖς ὑπὲρ εὐσεβείας μέχρι θανάτου ἄθλοις τε καὶ ἀγωνίσμασι καὶ διδασκαλίαις παιδαγωγεῖσθαί τε καὶ κρα­τύνεσθαι Θεὸν ἐκλιπαροῦντες καὶ μιμητὰς τῆς ἐνθέου αὐτῶν πολιτείας μέχρι τέλους ἀναδείκνυσθαι ἐκδυσωποῦντες, ἀξι­ωθείημεν τῶν ἐξαιτουμένων, οἰκτιρμοῖς καὶ χάριτι τοῦ μεγά­λου καὶ πρώτου ἀρχιερέως Χριστοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡ­μῶν, πρεσβείαις τῆς ὑπερενδόξου δεσποίνης ἡμῶν Θεοτό­κου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν θεοειδῶν ἀγγέλων καὶ πάν­των τῶν ἁγίων.

῾Ο χορὸς «᾿Αμήν».

Εἰσερχομένων δὲ ἡμῶν εἰς τὸν ἱ. ναὸν ψάλλεται τὸ μέγα προκείμενον «Τίς θεὸς μέγας», καὶ εἶτα τὸ «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνή­ματος» (ἢ «Σή­μερον σωτηρία»).

B΄)  ῾Η λιτανεία τῶν ἱερῶν εἰκόνων κατὰ τὴν τάξιν τῶν Πατριαρχείων ᾿Αλεξανδρείας καὶ ᾿Ιεροσολύμων

Σχηματίζεται ἱερὰ πομπὴ ὡς ἑξῆς· προπορεύον­ται οἱ κρα­τοῦντες κηρολαμπάδας, εἶτα οἱ φέροντες τὰ λάβαρα, τοὺς φα­­νούς, τὰ ἑξα­πτέρυγα· ἀκολουθοῦν οἱ χοροὶ τῶν ψαλτῶν· εἶτα οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ φερόντες τὰς ἱ. εἰκόνας χρι­στιανοί, καὶ τέλος διάκονοι μετὰ θυμι­α­τηρίων θυμιῶντες τὸν εἰς χεῖρας τοῦ ἀρχιερέως εὑρι­σκόμενον τίμιον Σταυρόν (ἢ τὴν μικρὰν φορητὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ). Κατὰ τὴν ἔναρξιν τῆς λι­τανείας ἵστανται πάντες εἰς τὸν σολέα.

ΕΝΑΡΞΙΣ.

Ἐκφωνεῖ ὁ διά­κονος·

«Εὐλόγησον, δέ­σποτα, τὴν ἁγίαν εἴσοδον».

 Ὁ ἀρχιερεὺς ἀπὸ τῶν βημο­θύ­ρων·

 «Εὐ­λο­γημένη ἡ εἴσοδος τῶν ἁγίων σου πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων».

 Ὁ χορὸς «᾿Αμήν».

Καὶ ὁ ἀρχιερεὺς ἀναγινώσκει ἀπὸ τῶν βημοθύρων τὸ προ­οίμιον τοῦ ὑπὲρ τῆς ὀρθο­δοξίας συνοδικοῦ·

᾿Εποφειλομένη πρὸς Θεὸν ἐτήσιος εὐχαριστία, καθ᾿ ἣν ἡ­μέ­ραν ἀπελάβομεν τὴν τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν σὺν ἀποδείξει τῶν τῆς εὐσε­βείας δογμάτων καὶ καταστροφῇ τῶν τῆς κα­κί­ας δυσσεβη­μάτων.

Προφητικαῖς ἑπόμενοι ῥήσεσιν ἀποστολικαῖς τε παραι­νέσε­σιν εἴκοντες καὶ εὐαγγελικαῖς ἱστορίαις στοιχούμενοι, τῶν ἐγ­και­­νίων τὴν ἡμέραν ἑορτάζομεν. Καὶ ταύτῃ εὐχαῖς καὶ λιτα­νείαις συν­ευφραινόμενοί τε καὶ συναγαλλόμενοι ψαλμοῖς ἐκ­βοῶμεν καὶ ᾄσμασιν.

Καὶ ἐκκινεῖ ἡ ἱερὰ πομπὴ πρὸς τὴν βορείαν πύλην τοῦ να­οῦ, ἐνῷ ὁ χορὸς ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰκό­να σου», εἰς χρόνον ἀνάλογον, ὥστε ὁ ἀρχιερεὺς νὰ φθά­σῃ εἰς τὸν χῶρον τῆς ἑπομένης στάσεως.

ΣΤΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ.

 Ἱσταμένης τῆς πομπῆς, ἀναγινώσκει ὁ προ­ϊ­στάμενος τὸ α΄ ἄρθρον τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως «Πι­στεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα, ποιητὴν οὐ­ρα­νοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων».

Ὁ ἀρχιερεὺς ἐκφώνως·

Τῶν τὴν ἔνσαρκον τοῦ Θεοῦ Λόγου παρουσίαν, λόγῳ, στόματι, καρδίᾳ καὶ νῷ, γραφῇ τε καὶ εἰκόσιν ὁμολο­γούν­των, αἰωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).

Ὁ ἀρχιερεύς·

Τῶν εἰδότων τῆς τοῦ Χριστοῦ μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς ὑποστά­σεως τὸ ἐν οὐσίαις διάφορον, καὶ ταύτης τὸ κτιστόν τε καὶ ἄκτιστον, τὸ ὁρατὸν καὶ ἀόρατον, τὸ παθητὸν καὶ ἀπαθές, τὸ περιγραπτὸν καὶ ἀπερίγραπτον, καὶ τῇ μὲν θεϊκῇ οὐσίᾳ τὸ ἄκτιστον καὶ τὰ ὅμοια προσαρμοζόντων, τῇ δὲ ἀνθρω­πί­νῃ φύσει τά τε ἄλλα καὶ τὸ περιγραπτὸν ἀνομολογούντων καὶ λόγῳ καὶ εἰκονίσμασιν, αἰωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).

Ὁ ἀρχιερεύς·

Τῶν πιστευόντων καὶ διακηρυκευομένων, ἤ τοι εὐαγγελι­ζομένων τοὺς λόγους ἐπὶ γραμμάτων, τὰ πράγματα ἐπὶ σχη­μά­των, καὶ εἰς μίαν ἑκάτερον συντελεῖν ὠφέλειαν, τήν τε διὰ λόγων ἀνακήρυξιν καὶ τὴν δι᾿ εἰκόνων τῆς ἀληθείας βεβαί­ωσιν, αἰωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄.

Καὶ ἐκκινεῖ πάλιν ἡ πομπὴ πρὸς τὴν δυτικὴν θύραν (ἤ τοι πρὸς τὰς βασιλικὰς πύλας) τοῦ ναοῦ, ἐνῷ ψάλλει τὸ ἀπολυ­τίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου» (εἰς χρόνον ἀνά­λογον).

ΣΤΑΣΙΣ ΔΕΥΤΕΡΑ.

Τοῦ ἀρχιερέως φθάσαντος πρὸ τῶν βα­σι­­λικῶν πυλῶν, ἵσταται ἡ λιτανεία· ὁ δὲ προϊστάμενος ἀναγι­νώσκει τὰ χρι­στολογικὰ ἄρθρα τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως·

Καὶ εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὸν μο­νογενῆ, τὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθέντα πρὸ πάντων τῶν αἰώνων· φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεν­νηθέντα, οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι᾿ οὗ τὰ πάν­τα ἐγένετο. Τὸν δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμε­τέραν σωτηρίαν κατελθόν­τα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκω­θέν­τα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐναν­θρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πι­λά­του καὶ παθόντα καὶ ταφέντα. Καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέ­ρᾳ κατὰ τὰς Γραφάς. Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός. Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος.

Εἶτα ὁ ἀρχιερεὺς ἐκφώνως·

Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκ­κλη­σία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰ­κου­­μένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλή­θεια ὡς ἀποδέδεικται, τὸ ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σο­φία ὡς ἐ­παρ­­­ρησιάσατο, ὁ Χρι­στὸς ὡς ἐβράβευσεν· οὕτω φρο­νοῦ­μεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσ­σο­μεν Χριστὸν τὸν ἀλη­θι­νὸν Θε­ὸν ἡμῶν, καὶ τοὺς αὐτοῦ ἁγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγ­­­γρα­φαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν θυσίαις, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκο­νί­σμασι, τὸν μὲν ὡς Θεὸν καὶ δεσπότην προσ­κυ­νοῦν­τες καὶ σέ­βοντες, τοὺς δὲ διὰ τὸν κοινὸν δεσπότην ὡς αὐτοῦ γνη­σίους θε­ρά­πον­τας τι­­μῶν­τες καὶ τὴν κατὰ σχέσιν προσκύνησιν ἀπο­νέ­μον­τες.

Αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πα­τέ­ρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν οἰ­κου­μένην ἐστήριξε.

Καὶ ἐκκινεῖ ἡ ἱ. πομπὴ πρὸς τὴν μεσημβρινὴν (νοτίαν) θύ­ραν τοῦ ναοῦ, ἐνῷ ὁ χορὸς ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄ­χραντον εἰκόνα σου» (εἰς χρόνον ἀνάλογον).

ΣΤΑΣΙΣ ΤΡΙΤΗ.

Ὅταν ὁ ἀρχιερεὺς φθάσῃ εἰς τὸν ὡρι­σμέ­νον τόπον, ἵσταται ἡ πομπή, καὶ ὁ προϊστάμενος ἀναγινώ­σκει τὰ λοιπὰ ἄρθρα τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως·

Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ κύριον, τὸ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἱῷ συμ­προ­σκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προ­φητῶν. Εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλη­σίαν. Ὁμολογῶ ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Προσ­δο­κῶ ἀνάστασιν νεκρῶν. Καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰ­ῶνος. Ἀμήν.

Εἶτα ὁ ἀρχιερεὺς ἐκφώνως·

Μιχαὴλ τοῦ ὀρθοδόξου βασιλέως καὶ Θεοδώρας τῆς ἁγίας αὐτοῦ μητρός, αἰωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).

Ὁ ἀρχιερεύς·

Βασιλείου, Κωνσταντίνου, Λέοντος, ᾿Αλεξάνδρου, Χρι­στο­φόρου, Νικηφόρου, ᾿Ανδρονίκου, ᾿Ισαακίου, ᾿Αλεξίου καὶ Θεοδώρου, τῶν τὴν οὐράνιον βασιλείαν τῆς ἐπιγείου ἀν­ταλ­λαξαμένων, αἰωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).

᾿Ιγνατίου, Φωτίου, Στεφάνου, ᾿Αντωνίου, ᾿Ιωσὴφ καὶ πάν­των τῶν ἁγιωτάτων πατριαρχῶν τῶν ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν ἀγω­νισαμένων, αἰωνία ἡ μνήμη.

῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄.

Τούτων τοῖς ὑπὲρ εὐσεβείας μέχρι θανάτου ἄθλοις τε καὶ ἀγω­­νίσμασι καὶ διδασκαλίαις παιδαγωγεῖσθαί τε καὶ κρα­τύνεσθαι Θε­ὸν ἐκλιπαροῦντες καὶ μιμητὰς τῆς ἐνθέου αὐτῶν πολιτείας μέ­χρι τέλους ἀναδείκνυσθαι ἐκδυσωποῦντες, ἀξι­ω­θείημεν τῶν ἐξαι­τουμένων, οἰκτιρμοῖς καὶ χάριτι τοῦ με­γάλου καὶ πρώτου ἀρ­χιερέως Χριστοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡμῶν, πρεσβείαις τῆς ὑπερ­εν­δόξου δεσποίνης ἡμῶν Θεο­τό­κου καὶ ἀει­παρθένου Μαρίας, τῶν θεοειδῶν ἀγγέλων καὶ πάν­των τῶν ἁγίων.

῾Ο χορὸς «᾿Αμὴν» καὶ ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραν­τον εἰκόνα σου» (εἰς χρόνον ἀνάλογον) [ἢ τὸ ἀκροτελεύτιον αὐτοῦ «Χαρᾶς ἐπλήρωσας τὰ πάντα» κ.λπ.], ἐνῷ ἡ ἱ. πομπὴ ἐπιστρέφει εἰς τὸν σολέα.

ΣΤΑΣΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ.

 Ὁ ἀρχιερεὺς ψάλλει ἀπὸ τῶν βημο­θύ­ρων τὸν ψαλμικὸν στίχον «Τίς θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν· σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος». Τὸν αὐτὸν στίχον ἐ­πα­να­λαμ­βάνουν οἱ χοροὶ ἀνὰ μίαν, καὶ εἶτα τὸ «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνή­ματος» (ἢ «Σή­μερον σωτηρία»).